Tầm nhìn chung Ấn Độ - Việt Nam về Hòa bình, Thịnh vượng và Con người

Ngày 21/12/2020, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Ấn Độ, Narendra Modi và Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nguyễn Xuân Phúc đã đồng chủ trì Hội nghị cấp cao trực tuyến, hai bên đã trao đổi về các vấn đề song phương, khu vực, thế giới và  đưa ra Tầm nhìn chung về Hòa bình, Thịnh vượng và Con người trong khuôn khổ Quan hệ Đối tác chiến lược Toàn diện Ấn Độ - Việt Nam nhằm định hướng sự phát triển quan hệ hai nước trong tương lai:

Hòa bình

Hai Thủ tướng khẳng định 6 điểm: 

1. Hai Thủ tướng khẳng định lại mong muốn của hai bên nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, dựa trên nền tảng các mối liên kết lịch sử và văn hóa lâu đời, các giá trị và lợi ích tương đồng và sự hiểu biết lẫn nhau cũng như cam kết chung đối với luật pháp quốc tế. Hai nhà lãnh đạo nhất trí tăng cường trao đổi đoàn cấp cao thường xuyên và các cơ chế hợp tác giữa hai nước. Hai bên sẽ tăng nội hàm và động lực mới cho hợp tác song phương trên tất cả các lĩnh vực, đóng góp vào sự phát triển của mỗi nước và hướng tới xây dựng một khu vực hòa bình, ổn định, an ninh, tự do, rộng mở, bao trùm và dựa trên luật lệ. 

2. Nhận thức được vai trò quan trọng của sự tác động của  các nhân tố địa chính trị và địa kinh tế mới đang nổi lên ở các khu vực đối với quan hệ hai nước, hai Thủ tướng khẳng định rằng tăng cường quan hệ đối tác về quốc phòng và an ninh giữa Ấn Độ và Việt Nam sẽ là nhân tố quan trọng của sự ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Để đạt được mục tiêu này, hai bên sẽ hỗ trợ quân đội thúc đẩy chương trình đào tạo và nâng cao năng lực cho ba quân chủng và lực lượng cảnh sát biển, tăng cường hợp tác công nghiệp quốc phòng dựa trên việc sử dụng các gói tín dụng quốc phòng của Ấn Độ dành cho Việt Nam. Hai bên sẽ tăng cường thể chế hóa giao lưu quốc phòng thông qua các hoạt động tương hỗ hậu cần, các chuyến thăm thường xuyên của tàu hải quân, tập trận chung, trao đổi về Khoa học và Công nghệ quân sự, chia sẻ thông tin và hợp tác trong hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp Quốc. Hai bên sẽ hợp tác chặt chẽ hơn trong lĩnh vực an ninh thông qua các cơ chế đối thoại sẵn có nhằm ứng phó với các mối đe dọa an ninh truyền thống và phi truyền thống về hàng hải và trong không gian mạng, khủng bố, thiên tai, an ninh y tế, an ninh nguồn nước, tội phạm xuyên quốc gia..., bao gồm cả việc tăng cường hợp tác pháp luật và tư pháp khi cần thiết.

3. Nhấn mạnh sự liên kết giữa thịnh vượng và an ninh, hai Thủ tướng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, đồng thời theo đuổi việc giải quyết hòa bình các tranh chấp theo luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, mà không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực. Cả hai nhà lãnh đạo đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phi quân sự hóa và tự kiềm chế trong mọi hoạt động của các yêu sách và các bên tuyên bố chủ quyền tất cả các quốc gia khác, đồng thời tránh các hoạt động có thể làm phức tạp thêm tình hình hoặc leo thang tranh chấp ảnh hưởng đến hòa bình và ổn định. Cả hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh khuôn khổ pháp lý do UNCLOS đề ra trong đó tất cả các hoạt động trên biển và đại dương phải được thực hiện và UNCLOS là cơ sở để xác định phạm vi các vùng biển, chủ quyền, quyền tài phán và các lợi ích hợp pháp đối với các vùng biển. Hai nhà lãnh đạo tiếp tục kêu gọi thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về xử lý của các bên ở Biển Đông (DOC) và cuộc đàm phán để sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) thực chất và hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, không làm tổn hại đến các quyền và lợi ích hợp pháp của tất cả các quốc gia kể cả những quốc gia không tham gia đàm phán.

 4. Ghi nhận tầm quan trọng của hợp tác ASEAN - Ấn Độ trong việc duy trì hòa bình, an ninh và thịnh vượng ở khu vực, hai Thủ tướng hoan nghênh các cơ hội thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN và Ấn Độ trong các lĩnh vực chính, phù hợp với các mục tiêu và nguyên tắc nêu trong Tầm nhìn ASEAN về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (AOIP) và Sáng kiến của Ấn Độ về khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPOI) nhằm tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác trong khu vực này, trong đó hai bên cùng coi trọng thúc đẩy vai trò trung tâm của ASEAN. Hai bên cũng sẽ mở rộng các lĩnh vực hợp tác mới và thực chất nhằm xây dựng năng lực về kinh tế biển xanh, an ninh và an toàn hàng hải, môi trường biển, sử dụng tài nguyên biển và kết nối hàng hải nhằm đảm bảo an ninh và phát triển cho tất cả các nước trong khu vực. 

5. Trên cơ sở sự tương đồng trong cách tiếp cận và quan điểm của hai Thủ tướng về các vấn đề trong khu vực và toàn cầu, cùng tôn trọng luật pháp quốc tế và trật tự dựa trên luật lệ, và chia sẻ niềm tin về tính bao trùm và bình đẳng trong trao đổi về các vấn đề toàn cầu, hai bên sẽ tăng cường hợp tác đa phương và khu vực, trong đó có Liên Hợp Quốc, các cơ quan do ASEAN điều hành và hợp tác tiểu vùng sông Me Kông. Hai bên sẽ tích cực thúc đẩy cải tổ chủ nghĩa đa phương trong các tổ chức quốc tế, trong đó có Hội đồng Bảo an Liên hợp Quốc trở để phù hợp với thực tiễn và đủ năng lực đối phó với các thách thức hiện nay. Hai bên sẽ thúc đẩy chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác trong việc đối phó với đại dịch Covid-19, hỗ trợ đào tạo trực tuyến các chuyên gia y tế, tăng cường hợp tác giữa các cơ quan chuyên môn trong phát triển vacxin, thúc đẩy chuỗi cung ứng mở và tạo thuận lợi cho đi lại qua biên giới phục vụ mục đích thiết yếu của người dân, cũng như duy trì liên hệ và phối hợp chặt chẽ tại các tổ chức đa phương như Tổ chức Y tế thế giới (WHO). 

6. Nhận thức được những thách thức xuất phát từ chủ nghĩa bảo hộ, chủ nghĩa khủng bố, và chủ nghĩa cực đoan đối với nhân loại và hòa bình thế giới, quyết tâm chống chống khủng bố dưới mọi hình thức và biểu hiện của nó, bao gồm cả khủng bố xuyên biên giới, mạng lưới hỗ hỗ trợ tài chính và các nơi ẩn náu của tổ chức khủng bố, hai bên sẽ cụ thể hoá sự hợp tác bằng việc tăng cường phối hợp ở các thể chế song phương, khu vực và toàn cầu. Hai nước Việt nam và Ấn Độ sẽ đẩy mạnh nỗ lực chung trong việc xây dựng đồng thuận để sớm thông qua Công ước Toàn diện về Khủng bố Quốc tế (CCIT). 

Thịnh vượng

Hai Thủ tướng khẳng định 5 điểm: 

7. Nhận thức các thách thức mới cũng như cơ hội phục hồi do đại dịch COVID-19 mang lại, hai nước Việt Nam và Ấn Độ sẽ hướng tới việc hợp tác xây dựng các chuỗi cung ứng đáng tin cậy, hiệu quả và linh hoạt, đồng thời sẽ thúc đẩy toàn cầu hóa lấy con người làm trung tâm. Hai bên sẽ phấn đấu sớm đạt được mục tiêu kim ngạch thương mại 15 tỷ USD và đề ra mục tiêu cao hơn cho thương mại song phương dựa trên một kế hoạch hành động cụ thể và các chuỗi cung ứng mới đặt tại hai nước. 

8. Nhận thức được sự bổ sung sức mạnh cho nhau giữa một bên là thị trường nội địa rộng lớn với tầm nhìn tự cường của Ấn Độ và một bên là sức sống và năng lực kinh tế ngày càng cao của Việt Nam, hai nước Việt Nam và Ấn Độ sẽ không ngừng nâng cấp quan hệ đối tác kinh tế song phương thông qua việc tạo thuận lợi cho các hoạt động đầu tư dài hạn vào nền kinh tế của nhau, thúc đẩy liên doanh, tham gia vào các chuỗi giá trị toàn cầu mới, tăng cường kết nối cứng và kết nối số, khuyến khích thương mại điện tử, tạo thuận lợi cho việc đi lại của doanh nghiệp, nâng cấp cấu trúc thương mại khu vực và tăng cường khả năng tiếp cận thị trường lớn hơn. Mục tiêu trở thành nền kinh tế 5.000 tỷ USD vào năm 2024 của Ấn Độ và tham vọng trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045 của Việt Nam sẽ mở ra những chân trời mới cho quan hệ đối tác giữa hai nước, tạo điều kiện cho tất cả các thành phần kinh tế, bao gồm cả các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ, vừa và cộng đồng nông dân của hai nước khai thác tối đa.

9. Hai Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu chung về tiến bộ và thịnh vượng với tư cách là hai nền kinh tế mới nổi với dân số trẻ, quan hệ đối tác kinh tế và phát triển giữa Ấn Độ và Việt Nam sẽ ngày càng được thúc đẩy bởi triển vọng về công nghệ mới, đổi mới sáng tạo và số hóa, để xây dựng một nền quản trị tốt, tăng quyền cho người dân, cũng như phát triển bền vững và bao trùm. Để đạt được mục tiêu này, cả hai bên sẽ khai thác sự tương đồng giữa mục tiêu “Ấn Độ số” của Ấn Độ và tầm nhìn “Xã hội số” của Việt Nam, đồng thời tăng cường hợp tác tác trong các lĩnh vực hạt nhân dân sự và công nghệ vũ trụ, các công nghệ chuyển đổi trong công nghệ thông tin và truyền thông, các ngành khoa học đại dương, nông nghiệp bền vững, quản lý tài nguyên nước, chăm sóc sức khỏe toàn diện, vắc-xin và dược phẩm, thành phố thông minh và khởi nghiệp.

10. Khẳng định lại cam kết chung về phát triển bền vững và hành động vì khí hậu, đồng thời giải quyết vấn đề an ninh năng lượng của hai nước với tư cách là quốc gia đang phát triển, cả hai nước sẽ hợp tác trong các lĩnh vực năng lượng mới, năng lượng tái tạo, bảo toàn năng lượng và các công nghệ thích ứng với khí hậu. Việc Việt Nam có thể tham gia vào Liên minh năng lượng Mặt trời quốc tế trong tương lai sẽ mang lại những cơ hội hợp tác mới trong việc khai thác năng lượng mặt trời trên quy mô lớn. Đồng thời, hai bên sẽ tăng cường hơn nữa quan hệ đối tác truyền thống trong lĩnh vực dầu khí, bao gồm cả hợp tác trong các dự án thăm dò ở nước thứ ba và các dự án hạ nguồn. Cả hai nước sẽ tăng cường hợp tác nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu. Ấn Độ mong muốn Việt Nam tham gia Liên minh Cơ sở hạ tầng chống chịu thiên tai thiên tai trong tương lai gần. 

11. Nhận thức được vai trò quan trọng của quan hệ Đối tác Phát triển nhằm mang lại những lợi ích cụ thể và đa dạng cho cộng đồng tại các địa phương, đóng góp vào việc hoàn thành các Mục tiêu Phát triển Bền vững, Ấn Độ sẽ tiếp tục tăng cường hỗ trợ phát triển và xây dựng năng lực cho các địa phương của Việt Nam, trong đó có mở rộng các Dự án tác động nhanh (QIP) trong khuôn khổ sợp tác Mê Kông - Sông Hằng và các chương trình của Cơ quan Hợp tác Kỹ thuật và Kinh tế Ấn Độ (ITEC) và ITEC số (e-ITEC) trong nhiều lĩnh vực.

Con người

Hai Thủ tướng khẳng định 3 điểm về vấn đề con người: 

12. Nhấn mạnh mối quan hệ văn hóa và lịch sử lâu đời giữa Ấn Độ và Việt Nam, hai bên sẽ kế thừa và tăng cường tìm hiểu, nghiên cứu về di sản văn hóa, văn minh chung của hai nước, bao gồm Phật giáo, văn hóa Chăm, các phong tục truyền thống và kinh sách cổ. Hợp tác bảo tồn di sản văn hóa chung sẽ được coi như một trụ cột chính trong quan hệ đối tác phát triển của hai nước. Hệ thống y học cổ truyền có ý nghĩa to lớn đối với cả hai quốc gia trong mục tiêu phát triển bền vững số 2 và 3. Nhờ sự giao lưu văn hóa giữa hai quốc gia trong hàng ngàn năm qua, các hệ thống Y học cổ truyền như Ayurveda và Y học cổ truyền Việt Nam có nhiều điểm tương đồng trong kho tàng kiến thức về y học. Yoga đã trở thành một biểu tượng của hòa bình, hòa hợp và hành trình cùng tìm kiếm hạnh phúc và sức khỏe tinh thần. Cả hai nước Việt Nam và Ấn Độ cam kết hợp tác để tăng cường  các hệ thống y học cổ truyền và y học chứng cứ vì sức khoẻ của người dân. Hai bên sẽ tích cực hoạt động xuất bản cuốn Bách khoa toàn thư về Quan hệ Văn hóa và Văn minh Ấn Độ - Việt Nam để kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Ấn Độ - Việt Nam vào năm 2022.

13. Nhận thức về sức mạnh và sự ủng hộ dành cho quan hệ của hai nước xuất phát từ tình cảm thân thiện giữa nhân dân hai nước, hai nước Việt Nam và Ấn Độ sẽ tăng cường thắt chặt giao lưu nhân dân bằng cách tăng các chuyến bay thẳng, tạo thuận lợi cho đi lại thông qua đơn giản hóa thủ tục thị thực và thúc đẩy du lịch. Hai bên sẽ tăng cường hơn nữa việc xây dựng các cơ chế kết nối như trao đổi nghị viện; quan hệ giữa các bang của Ấn Độ và các tỉnh Việt Nam; giao lưu giữa các chính đảng, các tổ chức xã hội, các nhóm hữu nghị và các tổ chức thanh niên, hợp tác giữa các cơ sở giáo dục và học thuật, các viện nghiên cứu, các chương trình nghiên cứu chung, học bổng giáo dục, giao lưu truyền thông, điện ảnh, truyền hình và thể thao. Hai bên cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác giữa các cơ quan liên quan để đưa các nội dung về quan hệ và sự gắn kết lịch sử lâu đời giữa Việt Nam và Ấn Độ vào hệ thống sách giáo khoa phổ thông của hai nước.

14. Hai Thủ tướng tin tưởng rằng Tầm nhìn chung sẽ là nền tảng cho một kỷ nguyên mới trong quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Ấn Độ - Việt Nam. Để hiện thực hóa tầm nhìn này, hai bên sẽ xây dựng các Kế hoạch hành động triển khai cụ thể theo từng giao đoạn, bắt đầu từ giai đoạn 2021-2023.

New Delhi / Hà Nội ngày 21 tháng 12 năm 2020

Kết quả: 

(a) Trong khi thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung Ấn Độ - Việt Nam về Hòa bình, Thịnh vượng và Con người, hai Thủ tướng hoan nghênh việc ký kết Kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2023;

(b) Hai Thủ tướng bày tỏ sự hài lòng về việc triển khai thành công Dự án đóng 12 tàu tuần tra cao tốc (HSGB) cho Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng Việt Nam trong khuôn khổ Gói tín dụng quốc phòng 100 triệu USD của Chính phủ Ấn Độ dành cho Việt Nam và việc chuyển giao tàu tàu tuần tra cao tốc đã hoàn thành cho Việt Nam hạ thuỷ các tàu tuần tra cao tốc sản xuất tại Ấn Độ, đặt hàng các tàu tuần tra cao tốc sản xuất tại Việt Nam;

(c) Hai Thủ tướng đánh giá cao việc hoàn thành 7 Dự án Phát triển bằng nguồn viện trợ không hoàn lại của Ấn Độ trị giá 1,5 triệu USD vì lợi ích của đồng người dân địa phương tại tỉnh Ninh Thuận, Việt Nam;

(d) Hai Thủ tướng cũng bày tỏ sự hài lòng về việc ký kết các biên bản ghi nhớ/ Thỏa thuận và việc công bố các chương trình, dự án tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực dưới đây:

Các Bản ghi nhớ (MoU)/ Thoả thuận: 

Tại cuộc hội đàm, hai bên đã ký 07 Bản ghi nhớ (MoU)/ Thoả thuận hợp tác: 

1. Thoả thuận triển khai về hợp tác trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng;

2. Thoả thuận triển khai hỗ trợ 5 triệu USD của Ấn Độ cho Công viên Phần mềm của Quân đội nhân dân Việt Nam tại Trường Đại học Viễn thông Quốc gia, Nha Trang, Việt Nam;

3. Thoả thuận triển khai giữa Cục Gìn giữ hoà bình Việt Nam (VNDPKO) và Trung tâm Gìn giữ hoà bình Ấn Độ (CUNPKO) về hợp tác trong lĩnh vực Gìn giữ hoà bình Liên hợp Quốc;

4. Biên bản ghi nhớ giữa Cục An toàn bức xạ và hạt nhân Việt Nam (VARANS) và Ban Pháp quy về Năng lượng nguyên tử Ấn Độ (AERB);

5. Biên bản ghi nhớ giữa Viện dầu khí Ấn Độ (CSIR-IIP) và Viện Dầu khí Việt Nam (VPI);

6. Biên bản ghi nhớ giữa Hiệp hội năng lượng sạch Việt Nam (VCEA) và Liên đoàn năng lượng mặt trời Ấn Độ (NSEFI);

7. Biên bản ghi nhớ về chữa trị bệnh ung thư giữa Bệnh viện viện Ung thư Quốc gia Việt Nam (bệnh viện K) và Bệnh viện Tata Memorial.

Công bố:

Tại hội nghị trực tuyến, hai bên đã công bố một số dự án sau đây:

1. Tăng số lượng dự án Tác động nhanh (QIP) của Ấn Độ dành cho Việt Nam từ 05 dự án/ năm lên 10 dự án/ năm bắt đầu từ năm 2021.

2. Các dự án hợp tác phát triển mới trong lĩnh vực bảo tồn di sản ở Việt Nam (Nhóm tháp khu F ở Mỹ Sơn, Thiền viện Phật giáo Đồng Dương ở Quảng Nam và Tháp Nhạn ở Phú Yên). 

3. Khởi động dự án xây dựng Bách khoa toàn thư về liên kết Văn hoá, Văn minh Việt Nam - Ấn Độ.

India - Vietnam Joint Vision for Peace, Prosperity and People (2020), https://www.mea.gov.in/bilateral-documents.htm?dtl/33324/India++Vietnam+Joint+Vision+for+Peace+Prosperity+and+People